Historia: Kalendarium Legii (9 maja) - Pogrom w cieniu zamieszek

W maju 1980 roku na Stadionie Miejskim Włókniarza w Częstochowie Legia i Lech w finale krajowego pucharu zagrały ze sobą po raz pierwszy. Bezdyskusyjne zwycięstwo odniosła w tym meczu Legia, a zmagania piłkarzy oglądało na żywo 26 000 kibiców. Wojskowi wygrali zasłużenie, a w ich szeregach brylował były lechita Mirosław Okoński, zaś dwa gole strzelił Marek Kusto.

„Na boisku niepodzielnie rządziła Legia, a przebieg tego finału miał nadzwyczaj jednostronny przebieg. Do przerwy Wojskowi prowadzili 3:0 i było już po balu. W drugiej połowie Legia tylko kontrolowała mecz, wyprowadzając kolejne zabójcze ataki. Do dwóch bramek Marka Kusty po jednym trafieniu dołożyli Witold Sikorski, kojarzony bardziej z Lechem Mirosław Okoński oraz Adam Topolski. Szczególnie bramka tego ostatniego była przedniej urody. Topolski pięknie przymierzył z rzutu wolnego z odległości 20 metrów i pokonał stojącego w bramce Lecha... swojego szwagra Piotra Mowlika. Adam Topolski, najlepszy obrońca Polski – śpiewali warszawscy fani” – czytamy w pomeczowej relacji „Przeglądu Sportowego” z maja 1980 roku.

Co ciekawe, przed spotkaniem drużyny Legii i Lecha przebywały w tym samym hotelu, co dziś wydaje się niemożliwe. „Wspólne przebywanie w hotelu dobrze służyło integracji. W dniu meczu, kilka godzin przed rozpoczęciem spotkania, zawodnicy obu zespołów, Adam Topolski i Piotr Mowlik, wybrali się nawet na Jasną Górę. Rano postanowili, że pójdą na spacer do obrazu Matki Bożej. Niestety nie doszli, gdyż po drodze na ulicach Częstochowy nie było zbyt spokojnie” – wspominają tamte dni dziennikarze laczynaspilka.pl

Dla wielu właśnie mecz ten był początkiem warszawsko-poznańskiej świętej wojny, niestety bowiem równie dużo jak na murawie, działo się tamtego dnia poza boiskiem. Kibice obu klubów w wielu punktach miasta, a i na trybunach, nie zamierzali bowiem w spokoju dopingować swoich zespołów.

9 maja 1980 r. Częstochowa, finał Pucharu Polski

Legia Warszawa - Lech Poznań 5:0 (3:0)

Bramki: Kusto (24, 57), Okoński (35), Topolski (38), W. Sikorski (54)

LEGIA: Kazimierski – Janas, Topolski, Milewski, Załężny – Majewski, Kakietek, Baran, Kusto – Okoński, W. Sikorski

LECH: Mowlik – Pawlak, Szewczyk, Grześkowiak, Barczak – Krawczyk, Piekarczyk, Woliński (Grobelny), Stelmasiak – Chojnacki, Szpakowski (Marchlewicz)

Przedwczesny koniec kariery
Z kolei 9 maja 1960 roku debiut w Legii – w spotkaniu z Zagłębiem Sosnowiec przy Łazienkowskiej – zaliczył Jacek Gmoch.

Były legionista urodził się 13 stycznia 1939 roku w Pruszkowie, gdzie zaczynał karierę piłkarską. W Zniczu grał w latach 1953-1958. Zaczynał jako napastnik i na tę pozycję w roku 1960 ściągnęła go Legia. Szybko jednak przekwalifikowano go na pomocnika, a później na stopera. Z warszawską drużyną był Mistrzem Polski (1969) i dwukrotnym zdobywcą Pucharu Polski (1964, 1966). Przez dziewięć sezonów gry z „eLką” na piersi (1960-1969) rozegrał 225 meczów i strzelił 12 goli.

Był niezwykle ambitnym, nieustępliwym i twardo grającym piłkarzem (swego czasu był partnerem treningowym wchodzącego wówczas do drużyny Wojskowych Kazimierza Deyny). Niedostatki techniczne nadrabiał walką i boiskową bezwzględnością. W reprezentacji Polski wystąpił 29 razy.

W późniejszym okresie – po zakończeniu kariery zawodniczej – został trenerem. Grę w piłkę zakończył 17 sierpnia 1968 roku meczem Kadra PZPN – Express Wieczorny. Na początku spotkania bramkarz Marian Szeja niefortunną interwencją złamał Jackowi Gmochowi nogę, co przedwcześnie zakończyło karierę tego utalentowanego zawodnika.

Jako trener zaczynał zostając asystentem Edmunda Zientary w Legii (1969–1971). Od roku 1971 oddelegowany jako współpracownik trenera Kazimierza Górskiego (złoty medal olimpijski 1972 w Monachium oraz zajęcie trzeciego miejsca na MŚ 1974 w RFN). Był m.in. twórcą piłkarskiego „banku informacji” oraz prekursorem metod naukowych w piłce nożnej. Był także szkoleniowcem zagranicznych klubów – Panathinaikosu Ateny, AE Larisy (w 2010 roku wybrany jednym z pięciu najlepszych trenerów w historii greckiej ligi piłkarskiej) czy APOELU Nikozja. Przez długi czas był także prezesem CWKS Legia Warszawa, dziś udziela się jako telewizyjny ekspert piłkarski.