67-lecie obecnego herbu Legii Warszawa

2 lipca 1957 roku w Warszawie odbyło się niezwykle istotne zebranie, na którym przywrócona została nazwa „Legia”, a także zatwierdzono obowiązujący dziś herb stołecznego klubu. Z kolei równo 107 lat temu po raz pierwszy pojawił się inny symbol klubu - „eLka” w kółku, która dziś widnieje na koszulkach piłkarzy i jest znakiem rozpoznawczym fanów drużyny z Łazienkowskiej.

W latach 1950-1957 w ramach socjalistycznej reformy sportu Legia odgórnym rozkazem występowała pod nazwą CWKS. Zmiany dotyczyły również klubowego herbu. Jednak odwilż październikowa przyniosła liczne przemiany, które nie ominęły również sztandarowego klubu wojska. Włodarze podjęli decyzję, by wykorzystując nurt przemian porzucić źle kojarzącą się nazwę, a także wrócić do herbu z dawnych lat.

2 lipca 1957 roku na I Walnym Zgromadzeniu CWKS, któremu przewodniczył wiceprezes Klubu Edward Potorejko, podjęto kilka istotnych decyzji. W miejsce jednostki sportowej o specjalnym statusie powołano stowarzyszenie sportowe posiadające osobowość prawną. Powrócono do historycznej nazwy Wojskowy Klub Sportowy „Legia”, ale przede wszystkim zatwierdzono obowiązujące do dziś barwy klubowe oraz herb. W oficjalnym protokole z tamtego zebrania czytamy: „Przewodniczący zebrania poddał pod głosowanie wniosek Komisji Organizacyjnej o przyjęcie większości elementów z godła przedwojennego Legii z wprowadzeniem biało-czerwonego paska. W głosowaniu 135 uczestników wypowiedziało się za przyjęciem godła Legii w następującym wyglądzie: barwy biało-zielone z biało czerwonym paskiem i literą 'L' w czarnym kółku z czarną obwódką. Przeciwko wnioskowi głosowało 44 delegatów. Przewodniczący poddał pod głosowanie sprawę barw klubu wyrażającą się w kolorze czerwono-biało-zielonym. W głosowaniu za tym wnioskiem wypowiedziało się 46 delegatów; wstrzymało się od głosowania 14. Za wnioskiem drugim mówiącym o tym, że barwami klubu są barwy: czerwono-biało-zielono-czarne wypowiedziało się 130 delegatów; tymczasem przyjmujące te kolory jako barwy WKS Legia”.

Herb nawiązał do emblematu używanego w latach przedwojennych będącego symbolem sukcesów klubu z tamtego okresu. Jedyną zmianą było dodanie biało-czerwonego paska w zamian za czarny, co symbolizuje polskość. Zielony kolor nawiązuje z kolei do wojskowych korzeni klubu, a „eLka” podkreśla rodowód z Legionów. Wiedząc, jak często dochodziło do zmian godła we wcześniejszych latach, chyba żaden z obecnych delegatów nie spodziewał się, że bierze udział w wydarzeniu epokowym w dziejach Legii. Zatwierdzony herb przetrwał - z krótkimi przerwami – 67 lat i stał się największym symbolem naszego klubu.

O tym, jak ważną częścią tożsamości Legii jest herb z 1957 roku, przekonały się ówczesne władze klubu, które w latach 2005-2010 nieudanie próbowały wprowadzić nowe logo, mające być także znakiem towarowym. Liczne protesty kibiców i pojawiające się na trybunach hasło: „nowe logo dla nikogo” sprawiły, że w końcu porzucono ten pomysł. Herb z 1957 roku oficjalnie przywrócono w kwietniu 2010 roku. Od tego czasu obecny jest na koszulkach, szalikach i innych klubowych gadżetach, na zawsze stając się nieodłącznym elementem Legii Warszawa.

O tym godle w pracy magisterskiej pt. „Historyczna i heraldyczna symbolika we współczesnej emblematyce sportowej na przykładzie klubów piłkarskich” pisał Jacek Magiera. Oto jak opisywał herb z 1957 roku: „Znak przedstawia tarczę w kształcie zbliżonym do tarcz renesansowych w tzw. trybie polskim. Ową tarczę dzielą na dwa pasy czerwony i biały skos. W białym polu, od czoła, w lewym narożniku jest czarne koło, w którym znajduje się literka 'L'. Pole od dołu i prawej strony jest zielone. Herb Legii nie nawiązuje do żadnego herbu historycznego, został utworzony przy zachowaniu zasad heraldycznych. Czerwony i biały kolor to symbole polskości. Zieleń, to starszeństwo klubów wojskowych. A czerń, która także jest w herbie, nawiązuje do tradycji Czarnych Lwów”.

W lipcu, ale 1917 roku, po raz pierwszy w historii pojawił się również herb w kształcie tarczy z charakterystycznym poprzecznym pasem znanym ze strojów drużyny oraz „eLką” w kółku. To właśnie ten herb uznaje się za pierwowzór obecnego godła. Na przestrzeni lat doszło do jego ewolucji. Tarcza pierwszego herbu była bardziej owalna, a jedynymi nań kolorami był biały i czarny. Dopiero w 1922 roku na godle pojawiła się barwa zielona. Niezmienny pozostawał jeden element – „eLka” w kółku – obecnie jeden z symboli Legii.

Jest zresztą rzadkością, że na klubowych koszulkach nie pojawia się herb, a znak ściśle powiązany z jego historią. Z „eLką” w kółku na strojach Wojskowi zagrali po raz pierwszy w okolicach 1920 roku. Ciężko ustalić dokładną datę, gdyż nie każde spotkanie w tamtych czasach było udokumentowane fotografiami. Symbol ten na stałe zagościł na koszulkach drużyny w 1960 roku. Od tego czasu był na nich przez 48 lat (od 1996 do 2002 „eLka” zastąpiona była herbem, a w latach 2006-2009 z okolicznościowym herbem z okazji 90-lecia klubu). Z biegiem lat zmieniali się sponsorzy na koszulkach, ich wygląd, a „eLka” w kółku pozostawała obecna w czasach największych sukcesów klubu.

„Dziękuję za wszystko, to był zaszczyt zakładać koszulkę z 'eLką' na sercu!” – mówił Nemanja Nikolić na zakończenie swojej przygody z Legią. Ale podobne hasła kibice słyszeli nie raz. Piłkarze, chcący oddać szacunek naszemu klubowi, wspominają właśnie o tym symbolu, co tylko utwierdza w przekonaniu o jego wyjątkowości.

Znak wykracza jednak daleko poza klubowe stroje czy kurtuazję ze strony zawodników. Jedna z najbardziej znanych kibicowskich pieśni zaczyna się od słów: „Czarna 'eLka' w kółeczku się mieni, to jest Legii święty znak”. Nieodłącznym elementem towarzyszącym tej pieśni jest litera „L” utworzona z kciuka i palca wskazującego na wyciągniętej prawej ręce. Taki gest potrafią już zrobić najmłodsi kibice zasiadający na Ł3, natomiast nie każdy wie, kiedy i jak powstał.

„Siedząc kiedyś w 'Żywieckiej' (popularnej knajpki mieszczącej się na ulicy Marszałkowskiej – przyp. autor), wspólnie z Jackiem Sitkiem, 'Kelnerem', 'Bidulą' i 'Muzykiem', rozmawialiśmy o buncie przeciwko stanowi wojennemu. Wówczas to ktoś, najprawdopodobniej 'Kelner', powiedział: chłopaki, Solidarność ma swój znak - Victorię, pokazywaną palcami i my też powinniśmy mieć coś takiego. Pomyślałem wtedy i powiedziałem: zamknijmy dłoń i otwórzmy kciuk oraz palec wskazujący, tworząc w ten sposób 'eLkę'. My też będziemy mieli swój znak” – opowiadał nieżyjący już niestety kibice Wojciech „Legia” Wisiński o sytuacji z połowy lat 80.

Z czasem znak rozprzestrzenił się wśród kibiców Legii, stając się w ostatnich latach czymś, co wyróżnia fanów Wojskowych wśród innych drużyn w kraju. Popularności herbu z 1957 i „eLki” wśród kibiców doszukiwać się należy w ich prostocie, ale i symbolice. To dzięki temu stały się najważniejszymi symbolami naszego klubu.