Historia: 90 lat temu zbudowano Stadion Wojska Polskiego [Zdjęcia]
W sierpniu minie 10 lat od otwarcia nowego stadionu Legii, a konkretnie oddania do użytku trzech trybun i pamiętnego meczu z Arsenalem. Obiekt przy Łazienkowskiej powstał rzecz jasna znacznie wcześniej, a dokładnie 90 lat temu. Dziś prezentujemy unikalne zdjęcia z budowy Stadionu Wojska Polskiego w 1930 roku. Część z nich publikowana jest po raz pierwszy, a fotografie pochodzą ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego.
Autor: Janusz Partyka
- Udostępnij
Autor: Janusz Partyka
Łazienkowska 3 na warszawskim Czerniakowie. To tutaj, decyzją marszałka Józefa Piłsudskiego, wybudowano stadion Legii. W sierpniu 1930 roku dokonano jego oficjalnego otwarcia, by z czasem stał się on symbolem Warszawy – najbardziej rozpoznawalnym obiektem sportowym w mieście. Aby jednak do tego doszło, trzeba było poświęcić prawie dwa lata na budowę imponującego na ówczesne czasy obiektu. Na naszych zdjęciach widzimy m.in. umocnienia powstające za trybuną otwartą czy zewnętrzną stronę ówczesnej trybuny krytej.
W roku 1929 roku Legia uzyskała dotację, która umożliwiła realizację budowy Stadionu Wojskowego. Obiekt zaprojektował Maksymilian Dudryk-Darlewski, który zaplanował zadaszenie głównej trybuny tak, by słupy podtrzymujące nie przeszkadzały widzom w oglądaniu meczu, a prace powierzono firmie Rohr. Na zdjęciach widzimy przygotowania do wmurowania aktu erekcyjnego przed trybuną krytą oraz robotników wznoszących tę część stadionu od strony boiska głównego.
Pod trybuną główną, której pojemność sięgała wówczas 5 tys. miejsc, znajdowały się pomieszczenia klubowe i gospodarcze, t.j. szatnie, sala gimnastyczna, magazyn sportowy, świetlica, a nawet bufet. Wokół boiska robotnicy budowali bieżnię oraz tor kolarski, który po krótkim czasie okazał się kompletną klapą. Bieżnia liczyła 400 metrów długości oraz 7,5 metra szerokości. Tor kolarski skonstruowany był zaś w połowie na elementach żelbetonowych, a w połowie na wale ziemnym. Jego długość wynosiła pół kilometra. Jak widać na archiwalnych fotografiach, do budowy stadionu wykorzystywano głównie... ręce, a także urządzenia poruszające się po specjalnie wybudowanych wokół trybun torach. Ciekawostką są kolumny budowane z cegieł przy zewnętrznej elewacji trybuny krytej, które nie zachowały się w późniejszych okresach.
Budowa stadionu Legii była milowym krokiem w tworzeniu jednego z najmocniejszych klubów w historii polskiego sportu. W staraniach o dalszy rozwój prac, a szczególnie trybuny krytej, płk. Wasserabowi, ówczesnemu szefowi klubu, bardzo pomagali przychylnie nastawieni do Legii dyrektor Dep. Budownictwa Wojskowego inż. Wiliński i jego zastępca inż. płk. Toruń. Trybuna kryta z 1930 roku nie zmieniła się praktycznie w ogóle przez prawie 80. kolejnych lat. Zmieniło się za to otoczenie stadionu.
W miejscu fabryk i budynków mieszkalnych od ulicy Łazienkowskiej, stoją dziś dwie hale Torwaru i parkingi, zaś od strony południowej widoczne na zdjęciu budynki gospodarcze zastąpiły dzisiejsze budynki ambasad i osiedle mieszkaniowe. Na naszych zdjęciach widoczne są prace wykończeniowe nad torem kolarskim. Otwarcie toru i bieżni nastąpiło 30 sierpnia 1930 roku, przy okazji międzynarodowego turnieju, w którym wzięły udział drużyny z Anglii, Niemiec, Austrii, Francji, Egiptu oraz Polski.
Takie były początki Stadionu Wojska Polskiego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Obiekt nie służył jedynie piłkarzom. Organizowano na nim m.in. zawody kolarskie, wyścigi motorowe oraz wiele uroczystości państwowych. Koniec budowy nastąpił w roku 1930, a pierwszym meczem piłkarskim na obiekcie była potyczka Legii z CF Europa Barcelona (1:1), która miała miejsce 9 sierpnia 1930 roku. Premierowego gola zdobył legionista Henryk Martyna. Niemal równo 80 lat później w tym samym miejscu - przy okazji otwarcia nowego obiektu Legii - Wojskowi zmierzyli się z Aresenalem (5:6). Z kolei 24 sierpnia 1930 roku rozegrano na stadionie pierwsze mecze ligowe. Trzy lata później obiekt oficjalnie zyskał miano Stadionu Wojska Polskiego i przeszedł w administrację Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego. Legia bezpłatnie wykorzystywała boiska treningowe, ale za korzystanie ze stadionu w trakcie meczów ligowych musiała płacić. Bryłę trybuny krytej możemy podziwiać do dziś, bowiem elewacja trybuny została zachowana na poziomie O i odtworzona na wyższych poziomach podczas przebudowy stadionu w latach 2008-2010.
Autor
Janusz Partyka