PKO Ekstraklasa: Legia - Stal. Liczby i ciekawostki

Jakie były początki? Stal Mielec powstała w roku 1939 z połączenia dwóch innych mieleckich klubów: TG Sokół i AZS, wspartych pracownikami Wytwórni Płatowców Nr 2 PZL. Pierwszy oficjalny mecz jej piłkarze rozegrali z drużyną Towarzystwa Gimnastycznego Sokół Mielec. W czasie okupacji nie wolno było organizować rozgrywek sportowych, odbywały się jednak mecze w konspiracji na błoniach za lasem komunalnym. Klub reaktywowano w roku 1945 pod nazwą RKS PZL Zryw. W swoim pierwszym meczu pokonał on drużynę radzieckiej jednostki wojskowej (4:3). Mecz rozegrano na boisku klubu żydowskiego Makkabi (na zdjęciu), który do 1949 był główna areną zmagań mieleckiej drużyny. Został wybudowany w latach 20. XX wieku. Posiadał boisko, bieżnię orazi kort tenisowy, ogrodzony był zaś wysokim drewnianym płotem. Boisko służyło zarówno piłkarzom Stali jak i Gryfa Mielec. Po wybudowaniu obiektu przy ul. Wyspiańskiego, przestał pełnić funkcje sportowe i został zmieniony na plac składowy. Po wojnie przez wiele lat - jako Zryw Mielec - piłkarze grali w niższych klasach rozgrywkowych z różnym skutkiem. Mielczanie starali się awansować do II ligi, jednak dopiero w 1955 roku w meczu barażowym z Bzdurzem Chodaków osiągnięto ten cel, po hat-tricku Helmuta Tobolika.

Jesienią 1976 roku Stal Mielec - jako zdobywca mistrzostwa Polski - rozegrała w ramach Pucharu Europy Mistrzów Krajowych dwumecz z Realem Madryt i odpadła z dalszych rozgrywek po wyrównanych bojach. Najpierw uległa Królewskim 1:2 w Mielcu, a po dwóch tygodniach 0:1 w... Walencji. Jedną z bramek dla Hiszpanów w pierwszym spotkaniu strzelił Vincente Del Bosque. Spotkanie w Mielcu, na stadionie, który mógł pomieścić 30 tys. widzów, oglądało na żywo ok. 40 tys. kibiców. W zespole Stali wystąpili m.in. Grzegorz Lato, Henryk Kasperczak czy Zygmunt Kukla (grać nie mógł m.in. kontuzjowany Andrzej Szarmach), zaś drużynę prowadził były piłkarz i szkoleniowiec Legii Edmund Zientara.

Stal Mielec ma na swoim konice dwa tytuły mistrza Polski i to są właściwie wszystkie trofea, jakie na najwyższym szczeblu rozgrywek w Polsce zdobyli mielczanie. Pierwszy tytuł przypadł im w udziale w sezonie 1972/73. Piłkarze Stali mieli niesamowitą serię, wygrywali mecze u siebie, ale decydujące były te na wyjazdach, m.in. z Pogonią (3:1), Wisłą (3:0) czy Legią (3:0). Królem strzelców został wóczas Grzegorz Lato, wtedy już reprezentant Polski, który strzelił 13 goli. - Nikt na nas, ludzi z małego miasteczka, nie liczył. Liczyły się Górnik, Legia, Ruch, Polonia Bytom, bardzo mocna była Gwardia, a my byliśmy dopiero trzeci sezon w pierwszej lidze. Nikt nie liczył na mistrzostwo Polski, chociaż Heniu Kasperczak, Jan Domarski czy ja graliśmy już w reprezentacji i mieliśmy dobry skład – mówił kilka lat temu Grzegorz Lato. Kolejnym tytułem klub mógł się pochwalić w sezonie 1975/76. Drużynę prowadzili wówczas Edmund Ziętara i Henryk Czylok. Do ostatniej kolejki aż cztery drużyny miały szansę na zdobycie tytułu, ale to Stal przypieczętowała mistrzostwo wygrywając z ROW Rybnik 5:2. Największą sensacją była jednak wygrana z Legią Warszawa w Mielcu... 6:0.

W kadrze drużyny Stali jest czterech obcokrajowców (12,5% ogółu), którzy reprezentują takie kraje jak: Bułgaria, Czechym Finlandia i Serbia. W drużynie Legii występuje ich 16 (44,4% kadry). W ekipie z Mielca nie występuje żaden reprezentant swojego kraju (w przypadku Wojskowych jest ich sześciu). Średnia wieku naszych rywali to 24,5 roku, stołecznej drużyny zaś 26,6 lat. Najmłodszym graczem w ekipie trenera Leszka Ojrzyńskiego jest 16-letni napastnik Bartosz Bajorek, najstarszym zaś 32-letni bramkarz Michał Gliwa.

Zarówno 50-letni trener Legii Czesław Michniewicz, jak i o dwa lata młodszy szkoleniowiec Stali Leszek Ojrzyński (na zdjęciu), pracują w swoich klubach stosunkowo krótko. Michniewicz ma za sobą 11 spotkań w roli pierwszego trenera - osiem wygranych, dwa remisy i porażka (bramki 18:9, średnia 2,36 pkt/mecz). Ojrzyński z kolei prowadził zespół w pięciu spotkaniach - jedno wygrał, trzy zremisował i jedno przegrał (bramki 7:7, średnia 1,2 pkt/mecz).

Nieudany przebieg rundy jesiennej sezonu 1993/1994 spowodował zmianę na stanowiskach trenerskich. W miejsce Karasia i Rześnego, którzy zastąpili Latę i Białka w sezonie 1992/93, zakontraktowano debiutującego w Polsce w roli trenera Franciszka Smudę oraz menadżera Edwarda Sochę. „Po bardzo dobrej grze Stal wydostała się ze strefy spadkowej i zajęła 11. miejsce. Na początku rozgrywek nowego sezonu Stal została zaproszona do Norymbergi, gdzie rozegrała sparingowy mecz z reprezentacją Kuwejtu i wygrała 1:0 (bramkę zdobył D. Konopelski). Pierwszy i ostatni mecz z reprezentacją państwową FKS Stal rozegrała w składzie: Sławomir Bielecki, K. Łętocha, R. Federkiewicz, W. Bartkowski (M. Kupidura), Barnak, J. Kaczówka, P. Kloc (D. Konopelski), R. Ruta (S. Piechota), T. Kukowski, R. Domarski (T. Tułacz), B. Cygan. 11 kwietnia 1995 roku trener Smuda zrezygnował z prowadzenia zespołu, ale ostatecznie Stali (pod kierunkiem trenera J. Złomańczuka) udało się uratować przed spadkiem i zająć 11. miejsce. Sukcesem było zdobycie przez B. Cygana tytułu króla strzelców z 16 bramkami. Kryzys drużyny pogłębił się w sezonie 1995/1996. Mimo pewnych wzmocnień trenerom J. Złomańczukowi i Leszkowi Brzezińskiemu nie udało się stworzyć rozumiejącego się kolektywu, zespół zajął 17. miejsce i opuścił ekstraklasę” - czytamy na stronie dumapomorza.pl.

52 - tyle oficjalnych spotkań rozegrały między sobą w całej historii jedenastki Legii i Stali. 21 meczów zakończyło się zwycięstwem Wojskowych, w 15 padł remis, zaś 16 na swoją korzyść rozstrzygnęli mielczanie. Bilans bramkowy 69:59 na korzyść Legii. Przy Łazienkowskiej obydwa sespoły spotkały się 26-krotnie. 15 spotkań wygrali legioniści, sześć zakończyło się remisem, zaś pięć zwycięstwem gości (bilans bramkowy 42:22).

Najlepszym strzelcem Legii w potyczkach ze Stalą jest Kazimierz Deyna, który trafiał do bramki rywali siedmiokrotnie. Pięć goli ma na swoim koncie Leszek Pisz, cztery Radosław Michalski, po trzy zaś: Cezary Kucharski, Tadeusz Nowak, Marek Kusto, Jan Karaś i Andrzej Buncol. Z kolei najskuteczniejszym legionistą w sezonie 2020/21 jest Tomas Pekhart (12 goli). W Stali najszczęściej do siatki trafiali Maciej Domański i Mateusz Mak (po trzy gole). Legioniści strzelili 21 goli w 13 meczach (średnia 1,61/mecz), stracili zaś 12 (0,92/mecz). Natomiast mielczanie trafiali do bramki rywali 14-krotnie (1,07/mecz), a tracili 26 (2/mecz).

Średnio 112 sprintów w meczu wykonują piłkarze Czesława Michniewicza w sezonie 2020/21, co daje im najlepszy wynik w stawce. Zawodnicy Stali - z 90 sprintami - zajmują 11. lokatę. Do legionisty należy także najwyższa prędkość biegu. Filip Mladenović w meczu Legii z Lechią osiągnął wynik 34,57 km/h. Najszybszy z naszych piątkowych rywali biegł z prędkością 34,19 km/h (Andreja Prokić w meczu Podbeskidzie - Stal).

Dwa ostatnie spotkania pomiędzy obydwiema drużynami zakończyły się wysoką wygraną Legii. 5 czerwca 1996 roku w Mielcu Wojskowi rozgromili rywali 5:0, a gole strzelali: Cezary Kucharski (trzy), TOmasz Wieszczycki i Damian Pancerz (sam.). Pół roku wcześniej - 8 listopada 1995 - pokonali przy Łazienkowskiej mielczan 5:1 (po golach Leszka Pisza - dwóch, Marcina Jałochy, Ryszarda Stańka i Jacka Kacprzaka). Były to zarazem najwyższe zwycięstwa Legii ze Stalą w historii. Najdotkliwszą porażką była z kolei ta z 10 sierpnia 1975 roku. Wojskowi ulegli rywalom w meczu wyjazdowym 0:6 (gole dla rywali strzelali: Grzegorz Lato i Jan Domarski - po dwa, a także Włodzimierz Gąsior i Witold Karaś - po jednej). W spotkaniu tym trener Legii Andrzej Strejlau w 61. minucie zdjął z boiska kapitana Kazimierza Deynę ( przy stanie 0:4), co nie zdarzało się zbyt często.

Najdłuższą serią Legii w meczach ze Stalą, była ta z przynajmniej jednym straconym kolem i trwała przez 19 spotkań (10.1971-05.1980). W 15 meczach z rzędu legioniści nie potrafili pokonać rywali na wyjeździe (08.1961-05.1983), w 12 zaś nie ponieśli ze Stalą porażki (08.1985-05.1991). 11 meczów, to z kolei seria bez porażki w Mielcu (08.1985-06.1996), po 10 zaś z przynajkniej jednym strzelonym golem (04.1982-07.1989) i bez zwycięstwa (06.1972-09.1976).

W kadrze mieleckiej Stali jest trzech zawodników z przeszłością w Legii Warszawa (grali głównie w róznych rocznikach Akademii): obrońca Mateusz Żyro (sześć występów w pierwszej drużynie Wojskowych), pomocnik Grzegorz Tomasiewicz i napastnik Łukasz Zjawiński. W przeszłości barwy obydwu klubów reprezentowali m.in. tacy piłkarze jak: Henryk Kasperczak (na zdjęciu w środku), Kazimierz Buda, Dariusz Kubicki, Piotr Czachowski, Adam Fedoruk czy Radosław Majecki.